Overleg sjabloon:2017:57

“Er ligt toch een singleton in de dummy, dan maakt het toch niet uit?”

Annelies kon de werking van 57A niet visualiseren. En als Annelies zich dat niet kan voorstellen, dan geldt dat vermoedelijk voor de meesten van jullie. Daarnaast wil ik jullie ervan bewust maken dat ook als er een singleton in de dummy ligt, die kaart pas gespeeld is als de leider de kaart aanduidt en niet eerder.

Ik zou haast zeggen, juist in die situatie moet de dummy met zijn fikken van die singleton afblijven (want pakt hij die kaart, dan geldt 57C2 en brengt de dummy daarmee zo mogelijk het getructe spel van de leider om zeep). "Huh, getruct spel door leider met een singleton, hoe kan dat nou!?".

Eerst nog maar eens de regels:

• Een kaart in de dummy is pas gespeeld als de leider ze noemt of anderszins aanduidt (45C3, 45C4(a)). Niet eerder.
• Hanteert de blinde een kaart zonder dat die is genoemd dan is die kaart NIET gespeeld en geldt 45D1.
• Hanteert de blinde een kaart en de speler erna reageert daarop met het spelen van een kaart voor de beurt dan zijn er geen rechtzettingen voor het bijspelen van die kaart voor de beurt (57C2). Oftewel 57A geldt NIET.
• Ook als de leider al een kaart noemt voordat LT bijgespeeld heeft, mag RT straffeloos voor de beurt bijspelen (57C1). Dus ook dan geldt 57A NIET (EN de door leider genoemde kaart is een gespeelde kaart).
• Zo’n voor de beurt bijgespeelde kaart door een tegenspeler is [in principe] wel gespeeld (immers opzettelijk getoond, 45C1) en moet bijgespeeld worden als de leider de door de dummy gehanteerde kaart handhaaft. (En met een singleton in de dummy kan de leider uiteraard niets anders doen dan handhaven).
• Maar als de leider een andere kaart in de dummy laat bijspelen dan geldt, via 47C, 47D en 45C4(b) (of de tussenzin uit 45D1 met hetzelfde resultaat, het is een soort van algemeen principe), dat dan de volgende speler ook een andere kaart mag spelen, waarbij geldt dat informatie voortvloeiende uit de ingetrokken kaarten informatie conform 16C is, oftewel GI voor de tegenspelers, OI voor de leider.

We maken eerst even een uitstapje om de werking van 16C in deze situatie te illustreren:

Het oorspronkelijke voorbeeld uit het CLB-cursusboek om 45D1 met 16C te illustreren ging als volgt: De leider ZEGT (geeft expliciet opdracht) aan de dummy ♦B te spelen, maar deze PAKT vervolgens ♥B. Vervolgens speelt RT van de leider ♥V, de leider ♥A, en nu zegt LT "Je speelde toch ♦B?". Nu de aandacht op de onregelmatigheid is gevestigd, gaat alles gaat terug conform aanvangszin 45D1. Het feit dat Oost ♥V heeft is OI voor leider en GI voor partner (16C), maar dat is in deze situatie meestal no big deal. (Het kan overigens zelfs zo zijn dat de vierde man bijspeelt, en dat dan iemand zegt "er werd toch ♦B gespeeld?". In dat geval gaat zelfs de hele slag terug.)

In het voorbeeld van opgave 15 pakt de dummy eigenhandig een kaart en RT Leider speelt daarna alvast een kaart. Wat 57C2 nu zegt is dat (door de onregelmatigheid van het voortijdig bijspelen van een kaart door RT van de leider) de tegenspelers niet zijn onderworpen aan "rectification", rechtzetting. Van de LT Leider kan dus niets geëist worden. Als LT Leider nu een kaart speelt, mag de leider in de dummy een andere kaart spelen (45D1) maar als de dummy een andere kaart speelt, mag ook RT een andere kaart spelen (47D). Dat staat allemaal niet in het antwoord van opgave 15, welk antwoord daarmee dus feitelijk onvolledig is.

Maar dat zo'n vraag op kan duiken en ook prangend kan zijn, blijkt als we het voorbeeld van opgave 15 iets veranderen:

	♠ H 10 3 2 ♥ - ♦ H 9 2 ♣ V 6 3
♠ 9 6 5 ♥ 6 ♦ 10 7 5 4 ♣ A 9		♠ V 4 ♥ 8 ♦ V 8 6 3 ♣ 10 7 2
	♠ A B 8 ♥ - ♦ A B ♣ H B 8 5 2

Zuid is weer leider in 4♠ en bovenstaand diagram laat de kaarten zien die over zijn nadat er 3 ♥-slagen gespeeld zijn. De eerste 2 ♥-slagen waren voor OW en Zuid heeft de derde ingetroefd.

De leider speelt nu ♠A en nog voordat West heeft bijgespeeld schuift de blinde al ♠2 naar voren. Oost speelt ♠4 bij. De vraag was: “Wat moet er gebeuren?” en het antwoord was: “Art.57C2: Als de blinde al een kaart heeft gehanteerd, is er geen rechtzetting (voor het feit dat Oost voortijdig bijspeelt). West mag nu als vierde in deze slag een kaart naar keuze bijspelen (zolang hij maar bekent).”.

Ok, denk je dan als CLB-cursist, West speelt als vierde man ♠5 bij. Geen rechtzetting, maar wederom no big deal. Maar dat het antwoord in het voorbeeld onvolledig is, blijkt als in de volgende slag precies dezelfde onregelmatigheid plaatsvindt in bovenstaand diagram:

De leider speelt daarna ♠B en nog voordat West heeft bijgespeeld schuift de blinde al ♠3 naar voren. Oost speelt nu ♠V bij. De vraag wordt natuurlijk weer: “Wat moet er gebeuren?”. Uiteraard wil de leider nu een beroep doen op 45D1 en draagt dummy op ♠H te spelen. En indien Oost nu een andere kaart zou hebben, mag hij die andere kaart ook spelen (47D). Maar hij heeft die niet! Dat 16C nu van toepassing moet zijn is zonneklaar, anders heeft de dummy in deze situatie de beschikking over een straffeloos soort Alcatrazcoup.

Wat er dan moet gebeuren: je laat als WL nu het spelen verder gaan, maar je gaat achteraf een AS vaststellen op grond van de verwijzing in 45D1 naar 16C, en via 16C3, 12B1 en 12C stel je een AS vast, waarin je ♠V in elk geval laat maken.

Tot zover 16C.
Nu het volgende, stel, de leider speelt een kaart uit zijn hand en in de dummy ligt er van die kleur een singleton.

Indien de RT van de leider nu voor zijn beurt een kaart speelt ZONDER dat de dummy maar iets gedaan heeft (oftewel 57C2 geldt NIET), dan geldt 57A als RT leider wèl voortijdig bijspeelt.
Want de kaart in de dummy is pas gespeeld als de leider dat aangeeft en niet eerder (45C3, 45C4(a)). Het argument dat "het niet allemaal uitmaakt omdat er toch een singleton ligt" is domweg niet waar, wie het ook zegt.

Een voorbeeld om dit te illustreren.
Leider Zuid speelt een SA-contract af, waarbij zuid in het bieden in de voorgespeelde kleur een lange kleur heeft getoond. Zuid speelt de V voor, in de dummy ligt singleton 2.

We bekijken de situatie vanuit West.

	2
H 8		(?)
	V (?)

Indien partner Oost het Aas sec heeft, dan moet West de 8 leggen. Als Oost nog een kleintje heeft naast het aas, dan kàn de H (het is maar net wat handig is). Maar als de leider het aas heeft, dan moet de H. West denkt een tijdje, en oost helpt “alvast”:

Situatie 1.	2
H 8		3
	V (?)

Problem solved, nu de H. Evenzo indien partner Oost “alvast” de A legt:

Situatie 2.	2
H 8		A
	V (?)

Wederom problem solved, nu de 8.

M.a.w. voortijdig spelen door Oost lost potentieel West's probleem op. Dàt West een serieus probleem heeft blijkt als de leider heel sneaky de V gespeeld in deze situatie: (Wellicht was de B dan nog sneackier geweest):

Situatie 3.	2
H 8		3
	A V B 10 9 8 7

Ook in deze situatie lost voortijdig bijspelen door oost west's serieuze probleem op. Dat oost's voortijdige bijspelen regelrecht spelbederf is, en dat zuid zich nu terecht genaaid voelt mag duidelijk zijn. (En als de dummy "alvast" de singleton had gepakt is dat nog straffeloos ook).
Vandaar dat indien de dummy nog niets onreglementairs gedaan heeft (de dummy heeft die singleton 2 nog niet vastgepakt o.i.d.), en de leider de dummy nog geen opdracht gegeven heeft de 2 te spelen (ook al kan de dummy niet anders, hij moet tenslotte bekennen), er zware sancties staan op het voortijdige bijspelen door Oost.

Zou de dummy die singleton 2 nog NIET hebben vastgepakt o.i.d., dan is 57C2 niet van toepassing, en 57A wèl, en mag de leider:

• (57A1) de hoogste kaart in de gevraagde kleur van West eisen, dus de H (wat voor de leider handig is in situatie 2 - en dat is overigens volstrekt ethisch en geheel volgens de Spr., zie 10C3 en 72A) of
• (57A2) de laagste kaart van de gevraagde kleur van West eisen, dus de 8 (wat voor de leider handig is in situatie 1)

De leider kan ook nog een kleur verbieden of verplichten, wat speciaal in troefcontracten voor de leider opties zijn, want stel dat het een troefcontract was, en dat West een renonce in de gevraagde kleur had en er nu over zat te denken of hij die V wel of niet moest troeven, en 57C2 is niet van toepassing, en 57A wèl, dan kan de leider in situatie 1 gebruik maken van de mogelijkheid

• (57A4) verbieden een kleur te spelen, aan te geven door de leider, oftewel de leider kan west verbieden te troeven

terwijl in situatie 2 de leider

• (57A3) van West kan eisen een kleur te spelen, oftewel de leider kan west verplichten te troeven

Maar het alvast vastpakken van de singleton verziekt het sneacky spel door de leider in situatie 3, want nu kan de leider voor voortijdige acties door West geen rechtzetting meer verlangen.

Conclusie: Als speler: we blijven van de kaarten af als we dummy zijn en spelen we alleen kaarten in opdracht van leider. Dat geldt uiteraard voor alle kaarten, maar dat geldt speciaal voor singletons die in de dummy liggen (omdat de verleiding die kaart alvast beet te pakken nu eenmaal "groot" is).
En als WL passen we 57A in volle omvang toe voor tegenspelers die met een singleton in de dummy alvast bijspelen (en die niet geholpen worden door de dummy), Want de tegenwerping "in de dummy ligt toch een singleton" is dus in het geheel geen argument.

Vergeet achteraf niet (81C2) de OP uit te leggen hoe de Spr. werken.